Gecikmiş dil ve konuşma, herhangi bir nedene bağlı olmadan çıkabileceği gibi belli nedenlerden ötürü de ortaya çıkabilmektedir. Çocuklarda gecikmiş dil ve konuşmanın çeşitli nedenleri olabilir. Erken doğum, çocuğun doğum sırasındaki kilosunun düşük olması ve ailede gecikmiş dil ve konuşma öyküsü olması risk faktörlerindendir. Gecikmiş dil ve konuşma, erkeklerde kızlara oranla 3 kat daha fazla görülür. Gecikmiş dil ve konuşma gözlenen çocuklarda ilk olarak işitme testi yapılarak; herhangi bir işitme kaybı bulunmadığından emin olmak gereklidir çünkü işitme kaybı da gecikmiş dil ve konuşma nedenlerinden biridir. İşitmede sorun yaşayan çocuğun anlamasında, dil ve konuşma gelişmesinde de sıkıntı olması beklenmektedir.

• Dil Gelişim Basamakları Nelerdir?

1 yaş:

– İsmine tepki verir.

– Konuşma seslerine benzer sesler çıkartır (ba ba, da da).

– İletişimde baş sallama, istediği nesneleri parmağıyla gösterme gibi jestleri kullanır.

– Basit komutları (gel, git, evet) anlar.

– Tam anlaşılmasa bile, basit birkaç sözcük kullanır.

-Konuşuyormuş gibi tonlama yaparak babıldar.

– İletişimde sıra alır: Siz konuşurken susar ve siz sustuğunuzda babıldamaya başlar.

1-2 yaş:

– Diğer odadan istenen nesneyi getirebilir.

– Anne babaya göstermek için nesneler getirir.

– Size nesneleri göstererek adlandırmanızı bekler.

– Miş gibi yaparak oyunlar oynar. Örneğin; yemek pişirme, hayvan olma.

– Yaygın kullanılan nesne ve resimler gösterildiğinde adlarını söyler.

– Her hafta yeni bir sözcük söylemeye başlar.

– İki sözcüğü bir araya getirerek cümle kurabilir.

– Sorular sorabilir.

2-3 yaş:

– 50-100 sözcüğü iletişimde kullanır.

– Üç sözcüğü bir araya getirerek cümle kurar.

– 1-2 adımlı yönergeleri yerine getirir. Örneğin, “Camı aç ve kapıyı kapa.”

– “Ben”, “sen” gibi zamirleri kullanır.

– Söyledikleri çevresindekiler tarafından anlaşılır.

– Vücut bölümlerinin isimlerini söyler.

– Kısa sohbet sürdürebilir.

– Olumsuzluk eki, çoğul eki ve bazı zaman eklerini kullanabilir.

3-4 yaş:

– Ortalama 800-1500 sözcüğü iletişimde kullanabilir.

– Basit öyküler anlatabilir.

– 4-5 sözcükten oluşan cümleler kurar.

– Soyadını ve oturduğu semti bilir ve söyler.

4-5 yaş:

– Ortalama 1000-2000 ve daha fazla sözcüğü iletişimde kullanabilir.

– Karmaşık cümleler kurabilir.

– Okul ve arkadaşlarıyla ilgili deneyimlerini anlatabilir.

– Neden ve nasıl sorularını sorabilir.

– Renkleri ve şekilleri bilir.

– “Neden”, “Kim” gibi sorular sorabilir.