.
Duyu Bütünleme Nedir?
Duyu Bütünleme, kişinin vücudundan ve dış çevreden gelen duyusal bilgileri, vücudu etkin bir şekilde kullanmaya imkan verecek şekilde işlemlediği nörolojik bir süreçtir. ( A. Jean Ayres 1989)
Duyu bütünleme teorisi Ayres tarafından 1960- 1970 yılları arasında geliştirilen öğrenme, davranış ve gelişimin duyusal bilgilerin merkezi sinir sisteminde işlenmesi ile ilişkilerini ortaya koyan bir teoridir.
Duyu Bütünleme Terapisi yönteminin temel mantığı diyor ki, çiçek koklamak gibi basit bir beceride bile bireyin başarılı olabilmesi için tüm duyularının uyum içinde çalışması gerekir.
Tüm duyularımız merkezi sinir sistemimizin bir parçasıdır.. Eğer bireyin merkezi sinir sistemi iletiyi “alırken” ya da “işlemlerken” düzgün çalışmazsa çıkan sonuç düzgün olmaz!
Duyu sistemimiz bilinenin aksine 8 tanedir. Bunlar ;
- Vestibüler Duyu: (Denge duyusu ) Beyincik ve iç kulakta yer alır. Hareketin şeklini, hızını, yönünü ve ağırlık merkezindeki değişiklikleri algılar.
- Proprioseptif Duyu: ( Vücut Farkındalığı) Proprioseptif duyunun ilişkili olduğu bazı fonksiyonlar şunlardır; kişinin sandalyede pozisyonunu ayarlaması, yaşıtlarının yanında ayakta durmak yada oturmak için uygun mesafeyi ayarlamak, hayvan severken kapı kapatırken ne kadar kuvvet uygulayacağını bilmek,yazmak için uygun miktarda basınç kullanmak, topu hedefe atmak için ele yerleştirebilmek.
- İnteroseptif duyu: iç organlarınızdan gelen hisle alakalıdır susama acıkma hissi tuvaletin geldiğini hissetme uykunun geldiğini hissetme gibi günlük yaşamdaki birçok hayatsal faliyetin anlamlandırılmasını sağlar hisse uygun cevabı çıkarmak için harekete geçirilmesini ister
- Taktil Duyu (Dokunma Duyusu) Dokunma duyusunun ilişkili olduğu bazı fonksiyonel beceriler şunlardır; düğmeyi düğme deliğine yerleştirme, ayakkabı bağcıkları bağlama, bir bardağı dökmeden tutabilmek, kalem yada makas gibi aletleri pozisyonlama, çorapları yada ayakkabıları giyebilme elbiseleri ters düz çevirme gibi
- Tat duyusu: tatlı,ekşi,acı ve tuzlu gibi farklı tatları algılamamızı sağlar
- Koku duyusu çevremizdeki kokular hakkında bilgi verir
- İşitme duyusu çevreden gelen sesleri anlamlandırmayı sağlar
- Görme duyusu ışık ile aktif hale gelen görme duyusu gözümüz ile nesneleri çevreyi ve insanları daha iyi anlamlandırmayı ve ayırd etmeyi sağlar
Bütün bu uyarılara çocuk normalin altında veya üstünde tepkiler veriyorsa veya çocuk duyusual uyaran arayışı içinde olarak gözlemleniyorsa duyusal bozukluk probleminin varlığından söz edebiliriz
Normal diye adlandırdığımız bu süreçte kişi kendi vücudundan gelen uyarılarla çevreden gelen uyarıları doğru bir şekilde algılar ve buna uygun bir motor hareket çıkarabilir . normal duyusal sürecin herhangi birinde sorun yaşayan çocuklar duyu bütünleme terapisine ihtiyaç duyarlar. Öğrenmenin temelinde duyu motor gelişimi yer almaktadır çocuğun çevre ile etkileşimi beyin gelişimini şekillendirir
Duyu Bütünleme Bozukluğu,
Duyusal girdiyi fark etme düzenleme yorumlama ve uygun cevap çıkarmadaki bozukluk olarak tanımlanır.
FARKETME => DÜZENLEME => ALGILAMA => YORUMLAMA =>UYGUN CEVAP
Duyu Bütünleme Bozukluğu bazı kaynaklara göre tek başına tanı olurken bazı kaynaklara göre farklı tanı gruplarıyla görülür. Bir çok gelişimsel bozuklukta görülebilir (Otizm , dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, genel anksiyete bozukluğu ….) Duyu Bütünleme Bozukluğu gelişimsel bozukluğu olan çocuklarda %40 tan %90 na kadar değişen bir aralıkta görülmektedir.
Ayres Duyu Bütünleme; Ayres’in duyu bütünleme teorisi ve bu teorinin temel ilkelerine dayalı müdahaleyi diğer duyusal müdahalelerden ayırt etmek için kullanılan bir marka ismidir.
Ayres Duyu Bütünleme ; kendine özgü test ve tedaviyi içeren sayılı yaklaşımlardan biridir.
Ayres’in Duyu Bütünleme Teorisi
- Beyin – davranış ilişkisi üzerine bir teori.
- İnsanların neden belirli şekillerde davrandığını ve problemler yaşadığını tanımlar
- İlişkili problemleri azaltmak için tedavi/müdahale geliştirmesini sağlar
- Tedavi ile davranışın nasıl değişeceğini öngörür.
Pediatrik Ergoterapist Kimdir?
Ergoterapist her çocuğun kendine özgü ihtiyaçlarına bakan kişi merkezli bir meslektir.
Pediatrik ergoterapist, çocukların bağımsızlıklarını kazanmasına yardımcı olurken aynı zamanda çocukların rollerini gerçekleştirmesi ve sosyalleşmesi için gereken ince motor becerileri, duyusal motor becerileri ve görsel motor becerilerin gelişmesini sağlayacak çalışmalar yapar.
Ergoterapistin çalıştığı bazı gruplar;
-Duyu işlemleme bozukluğu
-Otizm spektrum bozukluğu
-Down sendromu
-Serebral Palsi
-Beslenme bozukluğu
-Genetik Bozukluklar
-Gelişimsel gecikmeler
-Nörolojik hastalıklar
-Öğrenme güçlükleri
-Kas güçsüzlüğü